روغنهای صنعتی
روغن صنعتی یکی از روغنهای مایعی است که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. این روغنها دارای انواع مختلفی هستند که هریک از آنها کاربردهای خاص خودشان را دارند. معمولا از این نوع روغنها به عنوان روانکننده در دستگاههای صنعتی استفاده میشود.
روغن صنعتی یا روانکار مادهای است که به منظور کاهش اصطکاک میان سطوح در تماس با هم استفاده میشود. این روغن در سیستمهای مختلف وظیفه انتقال نیرو، حمل ذرات خارجی و گرم کردن یا خنک کردن سطوح مختلف را بر عهده دارد.
روغنهای صنعتی بر اساس دمای کارکرد و نوع ویسکوزیته به ایزو گریدهای 15، 22، 32، 46، 68، 100، 150، 220، 320، 460، 680، 1000 تقسیم میشوند. بر اساس این ایزو گریدها هرچه عدد بیشتر باشد، گرانروی (ویسکوزیته) روغن بیشتر است.
روغن صنعتی چگونه تولید میشود؟
روغن صنعتی از ترکیب حدود 90 درصد روغن پایه (معدنی، سنتتیک یا نیمه سنتتیک) و حدود کمتر از 10 درصد مواد افزودنی ساخته میشود. روغن پایه، روغن مایعی است که از نفت خام به دست میآید و مواد افزودنی، ترکیبات شیمیایی هستند که افزودن آنها به روغن پایه، باعث بهتر شدن ویژگیهای آن و یا افزودن ویژگیهای جدید به آن میشود.
ویژگی های روغن های صنعتی
مهمترین خصوصیات روغن های صنعتی شامل موارد زیر است:
. ضد زنگ
. ضد سایش
. ضد کف
. ضد اکسیداسیون
. پایین آورنده نقطه ریزش
. پاک کننده قوی
. متفرق کننده
. بهبود دهندههای اصطکاک
. بهبود دهندههای شاخص گرانروی
. مقاومت در برابر حرارت بالا و عدم بخار
. ضریب اصطکاک کم
. درزگیری و آببندی
مشخصات فنی روغنهای صنعتی
مهمترین مشخصات و خصوصیات روغنهای صنعتی شامل موارد زیر است:
1. ویسکوزیته روغن صنعتی:
شاخص ویسکوزیته (VI) نشان دهنده میزان حساسیت روان کننده به تغییرات دما است. در صورتی که یک VI بالا باشد یعنی روان کننده در دماهای بسیار بالا و پایین، پایدارتر خواهد بود.
2. نقطه ریزش روغن صنعتی:
به قابلیت جریان روغن صنعتی در دمای پایین نقطه ریزش گفته میشود. یعنی دمایی که روغن یخ نمیزند و به جریان خود ادامه میدهد. این ویژگی امکان روانکاری دستگاهها در فضاهای باز و در هوای بسیار سرد و یخبندان را فراهم میکند.
3. نقطه اشتعال روغن صنعتی:
نقطه اشتعال دمایی است که در آن ترکیب روغن و بخار و هوا آتش بگیرد و بسوزد. از این شاخص برای پیشبینی خطر انفجار و آتش سوزی روغن در انبارها و در حین حمل و نقل استفاده میشود.
انواع روغن صنعتی
در حالت کلی روغنهای مایع صنعتی به سه دسته زیر تقسیم میشوند:
. روغنهای طبیعی
روغن طبیعی از چربیهای حیوانی و گیاهان تولید میشود. مانند روغن کرچک یا کلزا. این نوع روغنها در دمای بالا اکسید شده و از بین میروند. به همین دلیل امروزه در روانکاوی دستگاههای صنعتی استفاده نمیشود.
. روغنهای معدنی
روغنهای معدنی از فرآوری نفت خام به دست میآیند. این روغنها نسبت به تغییرات دما بسیار حساس هستند و دارای ویسکوزیته 120 هستند. نقطه ریزش آنها نیز در محدوده 6- تا 60- درجه سانتیگراد است. همچنین نقطه اشتعال کمتری دارند و به راحتی میسوزند. این نوع روغنها دارای مقادیر زیادی گوگرد، فسفر، نیتروژن و … هستند و بزرگترین عیب آنها این است که دارای ناخالصی هستند و به راحتی رسوب کرده و باعث تشکیل لجن و آلودگی محیط زیست میشوند.
. روغنهای مصنوعی
روغن های مصنوعی از طریق فرایند های شیمیایی ساخته می شوند تا بتوانند جایگزین روغنهای معدنی شوند. این نوع محصول ناخالصی روغنهای معدنی را نداد. همچنین شاخص ویسکوزیته بسیار بالایی دارد و دمای بالا را میتواند تحمل کند. نقطه ریزش آنها بین -18 درجه و -74 درجه سانتیگراد است و نقطه اشتعال آن بالاست و تا سطح غیرقابل اشتعال میتواند عمل کند.